Willa „Wiesenstein”, z niemiecka „Łąkowy Kamień”, to niezwykły dom niemieckiego dramaturga noblisty — Gerharta Hauptmanna. Pisarz tworzył w nim od roku 1901, aż do śmierci w 1946 r. Obecnie w willi znajduje się muzeum poświęcone laureatowi nagrody Nobla, które postanowiliśmy odwiedzić.

Dom Gerharda Hauptmanna mieści się w Jagniątkowie (dawniej Agnetendorf), które zostało włączone w granice administracyjne Jeleniej Góry. Wokół willi rozciąga się malownicza górska sceneria, która stanowiła dla poety mocne źródło inspiracji.

Dom Gerharta Hauptmanna

Dom Gerharta Hauptmanna

Z zewnątrz willa przypomina swoimi kształtami zamek, który został wzniesiony w latach 1900–1901, według koncepcji berlińskiego architekta Hansa Grisebacha.

Dom Gerharta Hauptmanna

Środki finansowe na budowę willi pochodziły z tantiem ze sprzedaży książek Hauptmanna.

Dom Gerharta Hauptmanna

Willa nazywana była przez Hauptmanna „zamkiem sprzeciwu i obrony”, do którego uciekał przed towarzystwem z Berlina. Twierdził także, że dom stał się „świątynią jego duszy” i każdy, kto do niej wkraczał, mógł zajrzeć do jej wnętrza i twórczej osobowości.

Dom Gerharta Hauptmanna

[reklama]

Kim był Gerhart Hauptmann?

Gerhart Hauptmann 1905 źr. Wikipedia

Gerhart Hauptmann urodził się w 1862 r. w Szczawnie-Zdroju. Uważany jest za jednego z najbardziej znaczących dramaturgów współczesnych na świecie. Jeszcze przed „trzydziestką”, autor zyskuje popularność za sprawą swojego pierwszego dramatu — „Przed wschodem słońca” (1889 r.). Najsłynniejszą pracą autora stała się powieść „Tkacze”, która we wstrząsający sposób opowiada o powstaniu tkaczy śląskich. Jego dzieła nacechowane są obserwacją nierówności społecznych, wyzyskiem słabszych, a także w realistyczny sposób przedstawiają rzeczywistość. Za swoje osiągnięcia literackie Gerhart Hauptmann został uhonorowany Nagrodą Nobla w 1912 r.

Dom Gerharta Hauptmanna

Wkraczamy w głąb magii domu noblisty — „Hala Rajska”

Dom Gerharta Hauptmanna

Szczerze? Takiego wnętrza właśnie się spodziewaliśmy! Niesamowite polichromie ścienne oraz układ pomieszczeń w domu noblisty oczarowały nas swoją wyjątkowością! Ten wystrój wnętrza doskonale oddaje symbolikę i alegorie widoczne w dziełach (Tkacze, Hanusia), jego życiu (żona Margareta) oraz Biblii (Adam i Ewa).

Dom Gerharta Hauptmanna

Ozdobną polichromię wykonał w 1922 r. Johannes Maximilian Avenarius.

Dom Gerharta Hauptmanna

Na górne piętro prowadzą schody wyłożone bordową wykładziną, nadającą ciepło i zapraszającą do odkrywania tajemnic ukrytych na górze.

[reklama]

Na górnej kondygnacji dawniej znajdowały się pokoje Gertharta, jego żony i syna, a także biblioteka. Obecnie mieszczą się tutaj pomieszczenia wystawiennicze związane z noblistą oraz biuro muzeum.

Dom Gerharta Hauptmanna

Dom Gerharta Hauptmanna

Jedna z polichromii przedstawia Boga, do którego prowadzą złote schody. Po nich wspinają się do raju.

Dom Gerharta Hauptmanna

Widoczna na polichromii św. Cecylia trzyma w rękach skrzypce, co nawiązuje do drugiej żony Hauptmanna — Margarety Marschalk — utalentowanej skrzypaczki.

Dom Gerharta Hauptmanna

Pokój pracy pisarza — „Laboratorium”

W głębi gabinetu pisarza — nazwanego „laboratorium”, panuje atmosfera sprzyjająca skupieniu oraz pracy twórczej. Duże biurko umieszczone w głębi gabinetu zawiera niezbędne narzędzia pisarskie — maszyna do pisania, której stukot był muzyką tworzenia, oraz kałamarnica, w której ciemny atrament zdawał się kryć tajemnice przyszłych opowieści.

Dom Gerharta Hauptmanna

Dom Gerharta Hauptmanna

Dom Gerharta Hauptmanna

Ta rozkładany sekretarzyk służył asystentowi autora do notowania dyktowanych treści przez Hauptmanna. Ten ciekawy mebel jest całkiem praktyczny i zajmuje niewiele miejsca.

Na widocznej poniżej kanapie umieszczono zwłoki zmarłego Gerharta Hauptmanna. Zachowało się zdjęcie z tamtego okresu, widoczne na półce pod obrazem. Tuż obok w szklanej gablocie wyeksponowano rzeczy osobiste pisarza, w których wybierał się na długie spa spacery, które nazywał „produktywnymi”.

Dom Gerharta Hauptmanna

Odlew ręki Gerharta Hauptmanna

Wystawa rodzina i przyjaciele Gerharta Hauptmanna

W podziemiach domu znajdowała się między innymi piwniczka z winami. Panująca w niej temperatura oraz wilgotność powietrza służyły leżakowaniu butelek z winami.

Także w podziemiu znajdował się dawniej ekskluzywny basen kąpielowy, w których maczać się lubił dla relaksu pisarz. Obecnie niecka basenowa została zabezpieczona płytami i czeka na remont.

W tym miejscu był dawniej basen kąpielowy

Ciekawą historię prezentuje wystawa o odnalezionych w Karkonoszach obrazach Jana Matejki, zrabowanych przez Niemców w trakcie II wojny światowej. W roku 1945 profesor Lorentz (w latach 1935-1982 pełnił on urząd dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, był także kierownikiem działu kultury i sztuki Departamentu Oświaty i Kultury Biura Delegata Rządu na Kraj. Profesor Lorentz był szczególnie zaangażowany w odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie).

[reklama]

To właśnie on zabezpieczał w Przesiece (dawna wioska Hein), miejscowości tuż obok Jagniątkowa, odnalezione trzy obrazy Jana Matejki. Także on wręczył Hauptmannowi list żelazny gwarantujący zwolnienie domu z rekwizycji i pełną opiekę nad domownikami. Ów żelazny list uchronił niewątpliwie Dom Hauptmanna, a dzisiejsze Muzeum Miejskie przed dewastacją. Dzięki profesorowi Lorentzowi do dziś możemy podziwiać dzieła i pamiątki znajdujące się w Jagniątkowie. Są to głównie pamiątki związane z życiem noblisty, sprzęty, listy oraz sprzęty, których używał do swojej pracy.

W lipcu 1945 roku odnaleziono skradzione przez Niemców bezcenne dzieła sztuki Jana Matejki, jednego z najwybitniejszych polskich malarzy. Dzieła sztuki ukryte były w skrzyniach w górskim pensjonacie i restauracji „Waldschlösschen“. Dzięki determinacji prof. Lorenza i lokalnych urzędników, m.in. Wojciecha Tabaki, udało się odnaleźć i przetransportować skrzynie z obrazami do muzeum w Jeleniej Górze. Wśród uczestników tej niezwykłej operacji był również Zdzisław Straszak, który uwiecznił na fotografiach każdy etap akcji”.

Książki noblisty pochodzące z jego własnej biblioteki, które podarował polskiemu małżeństwu Tamarze i Zdzisławowi Straszakom. Odwiedzając dom Hauptmanna, warto zapoznać się z historiami Polaków, z którymi pisarz miał życzliwe relacje w latach 1945-1946.

Dom Gerharta Hauptmanna

Książki w domu Gerharta Hauptmanna

Wydania archiwalne książek

Dziś trochę już zapomniane albumy rodzinne na fotografie

Sala muzyczna

Dom Gerharta Hauptmanna

W sali muzycznej organizowane były wieczory muzyczne z udziałem wybitnych artystów, a atmosferę tworzyły także dzieła sztuki i wyjątkowe przedmioty przywiezione z licznych podróży pisarza.

Zniszczony w czasach powojennych pomnik „Hanusi” unoszącej się do nieba, bohaterki jednego z dzieł pisarza. Hanusia trafiła po wojnie na miejski basen kąpielowy, gdzie została uszkodzona.

Po wkroczeniu na ten obszar polskiej administracji i wojsk radzieckich, pozwolono Hauptmanowi pozostać w jego willi i traktowano go z życzliwością. Podobnież dzieło noblisty pt. „Tkacze”, wystawiane w formie sztuki, spotkało się z zainteresowaniem ze strony samego Włodzimierza Lenina, co przełożyło się właśnie na serdeczne traktowanie pisarza i jego rodziny przez wojskowych radzieckich.

Dom Gerharta Hauptmanna

Po śmierci noblisty w 1946 roku, zorganizowano specjalny pociąg, którym wdowa po pisarzu przewiozła ciało zmarłego oraz jego mienie do Niemiec. Dom miał trafić wówczas do wybitnego polskiego poety Leopolda Staffa, jednak w niewyjaśnionych okolicznościach willę przejęło Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Tuż przed rokiem 1950, utworzono w niej Dziecięcy Dom Turnusowy, do którego przywieziono pierwsze dzieci pochodzące z Warszawy, stąd nazwa „Warszawianka”. Ten stan trwał do roku 1998.

[reklama]

W 1989 roku, Kanclerz Niemiec Helmut Kohl oraz Premier RP Tadeusz Mazowiecki postanowili o utworzeniu w tym miejscu muzeum poświęconego nobliście.

W bliskiej odległości od domu noblisty znajduje się taki mały wodospadzik

[reklama]

Zobacz także Spływ pontonem po malowniczej Nysie Kłodzkiej — pomysł na weekendowy wypad oraz ZOO Łączna to wyjątkowe górskie ZOO w Polsce, w którym możecie karmić lemury!

Obejrzyj schron przeciwatomowy dla władz Poznania:

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.