Bliski Wschód to niezrównany region na Ziemi. Przybyszów z całego świata przyciąga niczym niezbadane silne pole magnetyczne. Sam Bóg wybrał to miejsce na świecie i wskazał Mojżeszowi jako dom dla jego ludu, następnie wybrał Maryję, aby urodziła tutaj syna jego Jezusa. To także miejsce życia i działalności Syna Bożego oraz arena dla większości wydarzeń biblijnych.

Modlitwa przy Ścianie Płaczu

Bliski Wschód to centrum starożytnego świata. To tutaj narodziły się wielkie cywilizacje świata i trzy największe religie — chrześcijaństwo, islam oraz judaizm.

Ta mapa pokazuje położenie i zasięg Żyznego Półksiężyca, regionu na Bliskim Wschodzie – NormanEinstein Wikipedia

Na ziemiach tych powstawały 10 tys. lat p.n.e. pierwsze osady rolnicze, dlatego, że znajdował się tutaj żyzny pas ziemi, nazywany „Złotym Rogiem” lub „Żyznym Półksiężycem”. Ziemie te rozciągały się od Egiptu, przez Palestynę, Syrię, aż do legendarnej Mezopotamii. Na mapie obszar ten przyjmuje kształt półksiężyca czy właśnie rogu.

„Podróż dla chrześcijan do Ziemi Świętej to przede wszystkim wyprawa w głąb historii biblijnych, do miejsc związanych z Mojżeszem, Jezusem, Maryją oraz Józefem, a także Apostołami. To podróż dziejowa, która w namacalny sposób pozwala cofnąć się w czasie, i dotknąć miejsc związanych ze Starym i Nowym Testamentem. To także arena krucjat krzyżowców i ich walki z muzułmanami”.

„Duchowa wartość takich podróży to pobudzenie wiary oraz przebudzenie duszy do szukania dobra w życiu oraz miłości i pokoju.

Jerozolima – złota Kopuła na Skale wyróżnia się na tle miasta. Została zbudowana w VII w. na Wzgórzu Świątynnym. Jest jedną z najświętszych dla wyznawców islamu i najstarszą, która przetrwała do dziś.

1. Jerozolima — Izrael

To jedyne w swoim rodzaju miasto jest świętym miejscem dla trzech wielkich religii — chrześcijaństwa, islamu i judaizmu. Dla chrześcijaństwa i judaizmu jest najświętszym miejscem na świecie. Dla muzułmanów trzecim po Mekce i Medynie.

Jerozolima jest największym miastem w Izraelu i jest uznawana przez Izraelczyków za stolicę kraju. Formalnie jest nią Tel Aviv.

Jerozolima fot. Marta Wysocka

Co zobaczyć w Jerozolimie?

Dla chrześcijan szczególne znaczenie mają miejsca związane z Jezusem Chrystusem. Wśród najważniejszych miejsc do odwiedzenia należą Bazylika Grobu Pańskiego, miejsce ukrzyżowania Jezusa — Golgota, Wieczernik na górze Syjon — miejsce ostatniej wieczerzy, Via Dolorosa — Drogę Krzyżowa Chrystusa, a także Mur Zachodni, czyli Ścianę Płaczu. Cudownie jest zapuścić się w wolnym czasie w klimatyczne uliczki Starego Miasta.

Jerozolima – widok z Góry Oliwnej na Stare Miasto

Góra Oliwna w Jerozolimie uznana jest za miejsce święte. To właśnie na niej Jezus spędzał noce po całodziennych naukach w mieście. Ostatnie dni życia spędził tu ze swoimi uczniami, nim został pojmany i uwięziony. Swoją nazwę góra wzięła od rosnących na niej drzewek oliwnych, najbardziej charakterystycznych w Izraelu. Na tej właśnie górze Jezus dostąpił wniebowstąpienia — po 40 dniach od zmartwychwstania.

W obrębie góry wniesiono wiele kościołów mających upamiętnić ostatni tydzień z życia Jezusa Chrystusa — m.in. kościół Wszystkich Narodów i cerkiew św. Marii Magdaleny.

Złota Kopuła na Skale

Złota Kopuła na Wzgórzu Świątynnym

Wzgórze Świątynne jest miejscem szczególnym dla trzech obecnych tutaj religii. W starożytności stała tu Świątynia Jerozolimska. W Nowym Testamencie wyczytamy o Jezusie wypędzającym kupców ze świątyni — wówczas przewracał ich stoły z towarem i pieniędzmi. Według Koranu prorok Mahomet miał dostąpić ze wzgórza wniebowstąpienia w asyście Archanioła Gabriela. Według wyznawców judaizmu Bóg, tworząc pierwszego człowieka Adama, zebrał ze wzgórza ziemię, z której następnie go ukształtował.

Na szczycie wzgórza miało miejsce jeszcze jedno wydarzenie biblijne. Na jego szczycie na skale Abraham miał ofiarować Bogu swojego syna Izaaka. Finalnie został powstrzymany przez Boga tuż przed zabiciem chłopca.

Jerozolima – widok na Gorę Oliwną

Na Górze Oliwnej znajdują się bardzo stare groby żydowskie.

Jerozolima

Mur Zachodni, nazywany również „Ścianą Płaczu”, znajduje się w samym centrum Starego Miasta. Domniema się, że jest pozostałością po Drugiej Świątyni żydowskiej. Pierwszą zbudował syn Dawida — Salomon i tę świątynię zburzyli w 586 r. p.n.e. Babilończycy, natomiast wybudowaną Drugą Świątynię zniszczyli w 70 r. n.e. Rzymianie. Pozostała tylko ta część muru, przy której obecnie modlą się zarówno żydzi, jak i turyści. Pod ścianą wydzielone są miejsca dla kobiet i mężczyzn. Wkładane w szczeliny muru karteczki zawierają prośby i podziękowania kierowane do Boga. Wyznawcy innych religii również mogą zostawić swoją karteczkę.

Jerozolima „Ściana Płaczu”

„Ściana Płaczu”

Nazwa „Ściana Płaczu” wzięła się z corocznego opłakiwania przez wyznawców judaizmu faktu zburzenia ich najświętszej świątyni. Przypuszcza się, że w świątyni znajdowała się Arka Przymierza i część badaczy dopatruje się możliwości przeniesienia jej w trakcie ataku Rzymian w podziemia pod skałą na Wzgórzu Świątynnym. Obecnie nie ma zgody na przeprowadzenie w tym miejscu badań archeologicznych, mających na celu sprawdzenie tej teorii.

Będąc w Jerozolimie, warto zajrzeć do podziemnych korytarzy wydrążonych pod miastem przez Templariuszy.

Modlące się pod „Ścianą Płaczu” kobiety i dziewczynki fot. Marta Wysocka

Jerozolima – pamiątki dla turystów – Cierniowa Korona jest imitacją tej, którą nałożono Jezusowi na głowę fot. Marta Wysocka

Via Dolorosa to szlak procesyjny upamiętniający Drogę Krzyżową Jezusa fot. Marta Wysocka

Via Dolorosa to w tłumaczeniu „Droga boleści”, będąca szlakiem procesyjnym upamiętniającym Drogę Krzyżową jaką musiał przejść umęczony Jezus. Droga zawiera 14 stacji Drogi Krzyżowej, z których dziewięć znajduje się na zewnątrz, a pięć w środku Bazyliki Grobu Pańskiego.

Miejsce uwięzienia Jezusa fot. Marta Wysocka

Miejsce uwięzienia Jezusa fot. Marta Wysocka

Stacja VI – Weronika ociera twarz Jezusa fot. Marta Wysocka

Pan Jezus opada z sił i przewraca się pod krzyżem fot. Marta Wysocka

Jerozolima – podążając Drogą Krzyżową

Stacja V – Szymon Cyrenejczyk pomaga nieść krzyż Panu Jezusowi fot. Marta Wysocka

Stacja III – Jezus upada po raz pierwszy fot. Marta Wysocka

Stacja VIII – Niewiasty jerozolimskie płaczą nad Jezusem fot. Marta Wysocka

Jerozolima – dachy Starego Miasta

W każdy piątek odbywa się katolicka procesja idąca szlakiem Via Dolorosa — od kompleksu klasztornego przy pierwszej stacji, aż do Bazyliki Grobu Pańskiego. Procesję prowadzą franciszkanie i można się do niej dołączyć.

Bazylika Grobu Pańskiego fot. Marta Wysocka

Bazylika Grobu Pańskiego w Jerozolimie

Bazylika Grobu Pańskiego — najważniejsze sanktuarium dla chrześcijan. To w niej wierni mogą dotknąć skały Golgoty i wejść do grobu Jezusa. Także tutaj miało miejsce zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Bazylikę nakazał zbudować w IV w. pierwszy chrześcijański cesarz Imperium Rzymskiego Konstantyn I Wielki. Wszystkimi pracami kierowała jego matka, dziś znana jako św. Helena. Świątynia miała być tak zbudowana, aby skupiła w sobie grób, skałę Golgoty i miejsce, w którym stały trzy krzyże.

Przekrój lokalizacji Grobu Pańskiego i Golgoty Autor: Croberto68 Wikipedia CC BY-SA 3.0

Żydzi wierzą, że w tym miejscu pochowano także czaszkę pierwszego człowieka Adama. Stąd wzięła się nazwa miejsca — góry Golgota (w tłumaczeniu łac. czaszka).

Bazylika jest we współposiadaniu przedstawicieli kilku kościołów chrześcijańskich – grecki ortodoksyjny, rzymskokatolicki, ormiański, etiopski, koptyjski i syryjski jakobiński. Współrządzenie niestety oparte jest na ciągłym konflikcie o władzę nad tym miejscem. Dlatego też po upadku Jerozolimy w 1187 r. w wyniku bitwy armii Saladyna z krzyżowcami, zamurowano w Bazylice wszystkie wejścia poza jednym, które zostało udostępnione wiernym. Klucze do świątyni otrzymały dwie muzułmańskie rodziny, które przez wiele pokoleń aż do dzisiaj otwierają i zamykają bramy najważniejszej dla chrześcijan świątyni.

Bazylika Grobu Pańskiego – wierni czczą Kamień Namaszczenia Jezusa

Bazylika Grobu Pańskiego

Bazylika Grobu Pańskiego – Kamień Namaszczenia

Bazylika Grobu Pańskiego

Bazylika Grobu Pańskiego – Grób Pański

Bazylika Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny

Bazylika Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny

Bazylika Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Jerozolimie to należy do opactwa benedyktynów. Znajduje się niedaleko Wieczernika i Grobu Dawida.

Według przekazów w tym miejscu „zasnęła” Maryja — Matka Jezusa — kończąc życie na Ziemi. Jej dusza wraz z ciałem została wzięta przez anioły do nieba.

Bazylika Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny

W centralnej kaplicy znajduje się postument z drewnianą figurą śpiącej Maryi. Figura jest naturalnej ludzkiej wielkości. Ręce i twarz wykonane są z kości słoniowej. Miejsce spoczynku Matki Boskiej otoczone jest kolumnami.

Bazylika Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny

Wieczernik — miejsce Ostatniej Wieczerzy Jezusa ze swoimi uczniami

Według tradycji chrześcijańskiej w Wielki Czwartek Jezus spotkał się z uczniami w Wieczerniku na Ostatniej Wieczerzy. Wówczas umył nogi swoim uczniom (symbol prawdziwej służby) i ustanowił sakrament Eucharystii (po raz pierwszy była tu sprawowana).

Grób Dawida fot. Marta Wysocka

Pod Wieczernikiem krzyżowcy umieścili symboliczny grób króla Dawida. Grób Dawida jest grobowcem na Górze Syjon w Jerozolimie czczony przez żydów i muzułmanów jako miejsce pochówku biblijnego króla Dawida. Grób znajdujący się w parterowej części budynku Wieczernika składa się z pomieszczenia z kamiennym sarkofagiem.

Booking.com

2. Maaloula — Syria — w tym miasteczku wciąż mówią w języku Jezusa

Maaoula w Syrii

Maaoula w Syrii by Raki Man, Wikipedia

Syria stała się zapomnianą kolebką chrześcijaństwa. Dekada trwającej już wojny domowej odcisnęła mordercze piętno na tym niezwykłym kraju i jego mieszkańcach tworzących osobliwą mieszankę kulturowo — wyznaniową. Muzułmanie i chrześcijanie mieszkali razem od stuleci. Syria była krajem chrześcijańskim, dopiero od VII w. rozpoczął się jego proces islamizacji przyniesiony przez Arabów, jeszcze za życia proroka Mahometa. Wcześniej na tych ziemiach Bóg powołał proroka Eliasza, a Jezus Chrystus, objawiając się złemu Szawłowi, nawrócił go, budując wyjątkową postać św. Pawła. To on, pomimo że nie był jednym z 12 apostołów, tworzył wraz ze św. Piotrem filar wspólnoty chrześcijańskiej.

Syryjskie święte miasteczko Maaloula jest wyjątkowym miejscem o nieprzecenionym wkładzie dla podtrzymania i ochrony starożytnego języka aramejskiego, jakim posługiwał się Jezus Chrystus oraz jego apostołowie. Zapewne nie mieliby dziś problemów ze zrozumieniem się ze współczesnymi mieszkańcami miasta. Maaloula jest także jednym z najstarszych miast chrześcijańskich na świecie. Miasteczko Maaloula zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

Klasztor św. Tekli by Heretiq – Own work, CC BY-SA 3.0.

Liczy ponad 2 tys. lat. Pielgrzymi zmierzający do Jerozolimy odwiedzali grób św. Tekli. Stąd Maaloula stała się drugim na świecie odwiedzanym miejscem pielgrzymkowym.

Dziś Maaloula i jej chrześcijańscy mieszkańcy są ponownie otwarci na turystów i pielgrzymów ze świata. Dawniej miasteczko było drugim na świecie miejscem, do którego przybywali pielgrzymi. Niestety, pomimo świętości tego miejsca, w 2013 r. na miasteczko napadli rebelianccy terroryści walczący z siłami rządowymi Syrii. Chcieli wypędzić chrześcijan z ich domów, a tym którzy chcieli pozostać, nakazano przejście na islam. Zginęło wówczas kilkanaście osób, wielu zostało rannych. Wszystkie obiekty sakralne zostały splądrowane, zdemolowane i zniszczone. Najbardziej żal prastarych ikon, które zostały skradzione. Mieszkańcy modlą się do Boga o ich szczęśliwe odzyskanie. Zniszczone budynki zostały zrekonstruowane. Podróż do miasteczka odbywa się z licencjonowanym przewodnikiem, który odbiera turystów z lotniska w Bejrucie, a także opiekuje się przez cały pobyt w Syrii.

Ciekawostką jest fakt podarowanie mieszkańcom dwóch pięknych ikon przez samego Władysława Andersa. Przebywał w miasteczku przez kilka dni, gdzie podreperował stan zdrowia. Ikony także skradziono.

Ikony z Maalouli w Syrii źr. Canva PRO

W Maaouli znajduje się jeden z najstarszych na świecie ołtarzy, do składania ofiar w postaci zwierząt. Terroryści mocno go uszkodzili, ale został naprawiony. Tak samo stało się z figurą Maryi Matki Bożej. Dziś ponownie spogląda ze skały na dzieci swoje. Oby już nigdy nie była świadkiem ataku na dzieci Boże.

Miasteczko Maaloula zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

3. Dom Najświętszej Marii Panny — Turcja

Dom Najświętszej Maryi

Cudowne źródełka obok domu Maryi – Wikipedia

Dom Najświętszej Marii Panny położony jest w okolicy ruin starożytnego Efezu. Został odnaleziony w czerwcu 1891 r. na wzgórzu Coressus zwanym Wzgórzem Słowików. Miejsce domu wskazała w swoich wizjach Anna Katarzyna Emmerich, które dostępne są w jej książce pt. „Życie Najświętszej Maryi Panny”. Na jej podstawie rozpoczęto poszukiwania domostwa, do którego przyprowadził Maryję apostoł Jan (fakt ten datuje się na okres pomiędzy 37-45 r.). Pod jego opiekę oddał swoją matkę ukrzyżowany Chrystus.

4. Góra Nebo — Jordania

Góra Nebo znajduje się na terenie Jordanii w niewielkiej odległości od Morza Martwego i miejsca chrztu Jezusa w Betanii za Jordanem. Według lokalnych podań na górę Nebo wszedł Mojżesz, prowadząc swój lud do Ziemi Obiecanej. To właśnie ją zobaczył ze szczytu góry (dolinę Jordanu, Morze Martwe, Palestynę i Izrael), jednak samemu nigdy do niej nie wkroczył — umierając, tak jak zapowiedział mu Bóg. Tak więc góra Nebo jest miejscem śmierci Mojżesza.

Widok z Góry Nebo by Vyacheslav Argenberg from Seattle, USA, Wikipedia

Kierunki i miejsca widziane z Góry Nebo by David Bjorgen – Wikipedia

Świątynia na Górze Nebo by Jerzy Strzelecki – Wikipedia

Obecnie na górze znajduje się Sanktuarium Mojżesza i park archeologiczny z muzeum, którymi opiekują się bracia franciszkanie. Miejsce to odwiedził Jan Paweł II i zasadził tu drzewko oliwne.

5. Rzeka Jordan i chrzest Jezusa — Jordania

I /

Betania nad Jordanem – miejsce chrztu Jezusa autorstwa I, Producer, Wikipedia

„Betania za Jordanem” (Al-Maghtas) to wyjątkowe miejsce, w którym macie okazję przeżyć ponowny chrzest w rzece Jordan, w miejscu i w identyczny sposób, w jakim Jan Chrzciciel ochrzcił Jezusa! W starożytności przybywali w to miejsce ludzie z okolicy Jordanu, Jerozolimy i Jerycha, z zamiarem przyjęcia chrztu z rąk Jana.

To święte miejsce odwiedzili papieże Jan Paweł II, Benedykt XVI oraz Franciszek. „Betania za Jordanem” znajduje się na terytorium Jordanii. Rzeka Jordan stanowi naturalną granicę pomiędzy Jordanią a Zachodnim Brzegiem Jordanu i tamtejszego kompleksu świątyń Kasr al-Jahud (w tłumaczeniu „Zamek Żydów”). Obszar ten jest uważany za miejsce, w którym Izraelici przekroczyli rzekę Jordan po 40 latach tułaczki na pustyni, opuściwszy Egipt. Kilka kilometrów dalej położone jest najstarsze miasto na świecie — Jerycho — założone ponad 11 tys. lat temu!

W 2015 r. znajdujące się tutaj stanowisko archeologiczne, odnoszące się do praktyki chrztu świętego od IV w., zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

6. Góra Synaj — Egipt

Góra Synaj w Egipcie jest kolejnym miejscem związanym z Mojżeszem. To na niej według zapisów ze Starego Testamentu, Bóg Jahwe przekazał Mojżeszowi 10 Przykazań Bożych w formie kamiennych tablic. Mojżesz zawarł tu także przymierze z narodem izraelskim.

Góra Synaj źr. Wikipedia

Klasztor Świętej Katarzyny na Synaju autorstwa Berthold Werner – Wikipedia

W pobliżu góry znajduje się Klasztor Świętej Katarzyny. Pierwszą kaplicę w tym miejscu zbudowała św. dziś Helena, matka cesarza Konstantyna I Wielkiego. Pozostałe zabudowania łącznie z bazyliką Przemienienia Pańskiego powstały około 530 r. n.e. na rozkaz cesarza bizantyjskiego Justyniana I.

Klasztor Św. Katarzyny autorstwa Berthold Werner – Wikipedia

Około X w. odnaleziono relikwie św. Katarzyny — 18-letniej chrześcijanki z Aleksandrii, która zginęła męczeńsko w 300 r. Jak głosi legenda, jej ciało zostało zabrane przez anioły i umieszczone na szczycie pobliskiej góry świętej Katarzyny — obecnie znajduje się tam mała kapliczka. Relikwie zostały przeniesione do klasztoru. To znalezisko przyczyniło się do wzmożenia ruchu pielgrzymkowego do tego miejsca, a był to wówczas okres wypraw krzyżowych.

7. Betlejem — Autonomia Palestyńska

Betlejem to miasto znajdujące się na obszarze Autonomii Palestyńskiej. Jest kultywowane jako miejsce narodzin Dzieciątka Jezus. Nad grotą, w której narodził się Mesjasz, zbudowano Bazylikę Narodzenia Pańskiego, będącą jedną z najstarszych świątyń na świecie.

Betlejem znajduje się na obszarze Autonomii Palestyńskiej za wielkim murem

Do Betlejem wjeżdża się mijając mur oddzielający tereny Izraelczyków od Palestyńskich

Betlejem – po mieście jeżdżą wieloosobowe taksówki z potrójnymi drzwiami

Betlejem

Betlejem Bazylika Narodzenia Pańskiego

Zejście do Groty Narodzin Jezusa

Miejsce narodzin Jezusa w grocie zostało oznaczone gwiazdą.

W grocie miejsce narodzin oznaczone jest taką gwiazdą

Będąc w Betlejem, warto odwiedzić także kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej i zobaczyć umieszczoną na kolumnie rzeźbę św. Hieronima, który mieszkał przez pewien czas w pobliżu Groty Narodzenia.