W celu głębszego poznania funkcjonowania kierowcy w czasie kierowania samochodem w różnych warunkach atmosferycznych i zarazem sprawdzenia, w jaki sposób kierowca wykonuje wszystkie odruchy podczas jazdy (automatycznie czy racjonalnie przemyślane), zastosowałem metodę obserwacji bezpośredniej tego, co dzieje się z kierowcą i jak funkcjonuje on prowadząc pojazd.

Bezpośrednio przed lub po zawodach spotykałem się z grupą kierowców w umówionym miejscu, po czym instalowałem w miejscu podnóżka dla pilota kamerę filmową i wspólnie przejeżdżaliśmy w dwie strony mało uczęszczany odcinek drogi (około 3km jazdy techniczną trasą z podjazdami i zjazdami). Każda jazda odbywała się jednym samochodem rajdowym marki Skoda Felicja grupy N.

Następnie instalowałem kamerę filmową na tylnim pałąku klatki bezpieczeństwa, mając pełny widok na przyrządy sterujące pojazdem (kierownicę, drążek zmiany biegów, szybkościomierz, pedały sprzęgła, hamulca roboczego, gazu oraz dźwignię hamulca pomocniczego). Tak jak poprzednio przejeżdżaliśmy ten sam odcinek drogi w obie strony. Oprócz obserwacji przy użyciu kamery filmowej starałem się samemu przyglądać czynnościom kierującego i jego zachowaniu, co odnotowywałem po jeździe w przygotowany arkusz obserwacji (aneks nr 1).

Ten rodzaj badań prowadziłem na przestrzeni 8-9 miesięcy w różnych warunkach atmosferycznych. Obserwacja była przeprowadzana za każdym razem na innym odcinku drogi, a spowodowane to było organizacją rajdów samochodowych w różnych częściach Polski. Poniższa tabela nr 1 zawiera nazwy rajdów, miejscowości przez które przechodziła trasa zawodów oraz nazwę odcinka wykorzystanego do badań i poziom organizacji.

Tabela 1

Data	Miejscowość	Nazwa rajdu	Odcinek drogi	Poziom organizacji
21.02.2002	Kłodzko	Zimowy	Spalona	RSMP
07.04.2002	Wrocław	Wrocławski	pod Halą Ludową	RSMO
08.04.2002	Wałbrzych	Wiosna Wałbrzyska	ul. 3 Maja (zielony rynek)	KJS
04.05.2002	Wałbrzych	VI Hałda	pod Hałdą	RSMPST
03.05.2002	Świdnica	30 Elmot	Rościszów – Walim	RSMP
18.05.2002	Nysa Kł.	Festiwalowy	Kałków	RSPPZM
22.06.2002	Zagórze Śl.	3 Preem	Kamionki – Sokolec	RSPPZM
12.07.2002	Wałbrzych – Bielawa	3 Nikon	Jedlina Zdr.-Zagórze Śl.	RSPPZM
30.08.2002	Jelenia Góra	4 Śnieżki	Karpacz-Karpacz	RSPPZM
31.08.2002	Bielawa	Wielka Sowa	Bielawskie szutry	KJS
27.09.2002	Jelenia Góra	Karkonoski	Wojanów	RSMP
21.09.2002	Kartuzy	Bałtycki	Leśniczówka Mirachowo- Kamienica Królewska	RSPPZM
24.11.2002	Cieszyn	Barbórka Cieszyńska	Kubalonka	RSPPZM
08.12.2002	Kamienna Góra	Barbórka Dolnośląska	ul. Wysockiego (stacja paliw)	KJS

Stan dróg, na których prowadziłem badania zmieniały się w zależności od pory roku. Zimą były ośnieżone, oblodzone, śliskie, natomiast w partiach trasy, gdy były luki między drzewami, odbijało się słońce od śniegu i raziły w oczy. W lecie i w okresie wiosennym doskwierały z kolei upały, a drogi przebiegały w terenie górzystym, wśród lasów i małych wsi. Nawierzchnia była zmienna, od szutru przez las do kostki bazaltowej.

Dodatkowo z każdym z kierowców przeprowadziłem podczas zawodów krótki wywiad na temat wpływu warunków atmosferycznych na skuteczność jazdy oraz o sposób wykonywania odruchów podczas jazdy po odcinku specjalnym.

Kamera wideo zapewnia swobodną obserwację kierowcy podczas jazdy. Zarejestrowuje jego mimikę, mikro- i makro-ruchy oraz wykonywane czynności. Dzięki niej mogłem dokonać dokumentalnego zapisu materiału badawczego i poddać go wielokrotnej analizie.